De zomer van 2023 is officieel de warmste ooit gemeten. Ondertussen worden miljoenen besteed aan advertenties voor fossiele producten, zoals vliegreizen, brandstofauto’s en fossiele energie. Volgens het IPCC kan een verandering van ons consumptiepatroon zorgen voor een vermindering van broeikasemissies van 40 tot 70%. Vanuit de gedachte dat reclame consumptie stimuleert is een verbod op fossiele reclame dus een voor de hand liggende gedachte.
Bij gebrek aan landelijke maatregelen is in diverse gemeentes inmiddels besloten om fossiele reclame uit het straatbeeld te weren. De gemeente Haarlem wil bovendien geen reclame voor vlees uit de bio-industrie meer in de bushokjes zien.
In een artikel dat deze maand in Mediaforum is verschenen, onderzoeken Berber Brouwer en Benjamin van Werven hoe een verbod op fossiele reclame zich verhoudt tot de vrijheid van meningsuiting zoals geregeld in artikel 10 EVRM en artikel 7 Grondwet. Daarbij wordt de parallel getrokken met het verbod op tabaksreclame, dat noodzakelijk werd geacht om de volksgezondheid te beschermen. Dat daarmee de uitingsvrijheid van de tabaksindustrie werd ingeperkt, was een zorg die door weinigen werd gedeeld. Tegen die achtergrond is opvallend dat de vrijheid van meningsuiting van de fossiele industrie als belangrijk bezwaar wordt aangevoerd tegen een verbod op fossiele reclame, terwijl op dit moment al meer mensen overlijden als gevolg van luchtvervuiling door fossiele brandstoffen dan door roken. De (nu al) dodelijke gevolgen van klimaatverandering in diverse delen van de wereld zijn daarin nog niet meegenomen.
In het artikel wordt geconcludeerd dat dat artikel 10 EVRM niet aan een verbod op fossiele reclame in de weg staat, mits lokale of landelijke regels zorgvuldig worden ingekleed. Ook worden de bestuursrechtelijke aspecten van de maatregelen besproken, en of de Europese lidstaten niet zelfs een verplichting hebben om televisiereclames e.d. voor fossiele producten te verbieden.
Zie het artikel hier (bron: Mediaforum, editie 2023-4)